ലക്ഷ്മി എൻ. മേനോൻ – രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ പെൺപുലരി

കേരളത്തിലെ തിരുവനന്തപുരത്ത് 1899 മാർച്ച് 27-ന് ജനിച്ച ലക്ഷ്മി എൻ. മേനോൻ, കുട്ടിക്കാലം മുതലേ സജീവമായ ചിന്താശേഷിയും സ്വാതന്ത്ര്യബോധവും ഉള്ളവർ ആയിരുന്നു. അവരുടെ വീട്ടിലെ അന്തരീക്ഷം വിദ്യാഭ്യാസത്തിലും വായനയിലും സമൃദ്ധമായിരുന്നു. പിതാവ് ഒരു പ്രശസ്ത വിദ്യാഭ്യാസ പ്രവർത്തകനും സാമൂഹ്യപ്രവർത്തകനും ആയതിനാൽ, കുട്ടിക്കാലം തന്നെ അവർക്ക് സമൂഹ സേവനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം മനസ്സിലായിരുന്നു.

വിദ്യാഭ്യാസം പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം അവർ സമൂഹ പ്രവർത്തനങ്ങളിലും രാഷ്ട്രീയത്തിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. യുവതിയായപ്പോൾ തന്നെ, അവർ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരവിമർശനങ്ങളിൽ പങ്കെടുത്തിരുന്നു. അങ്ങെനെ 1952-ൽ അവർ രാജ്യസഭാംഗയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. ആദ്യ ദിവസം മുതൽ തന്നെ, സ്ത്രീകൾക്കും പുരുഷന്മാരുമെല്ലാം സമാന അവകാശങ്ങൾ നേടേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം അവർ ശക്തമായി ഉയർത്തി. അത് സമൂഹത്തിനു മുന്നിൽ തുറന്നു പറയുകയും ചെയ്തു.

ശേഷം 1957-ൽ സഹമന്ത്രിയായി നിയമിതയായി, പിന്നീട് 1962-ൽ ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യ വനിതാ വിദേശകാര്യ മന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. അവർ നടത്തിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ വിദേശനയത്തിന് വിപുലമായ ദിശ നൽകിയിരുന്നു. വിദേശരാജ്യങ്ങളുമായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ബന്ധങ്ങളെ ശക്തിപ്പെടുത്താൻ അവർ കൂടുതൽ പ്രവർത്തിച്ചു.

1948-ൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിൽ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെ സർവ്വദേശീയ പ്രഖ്യാപനത്തിന്റെ അംഗീകരണച്ചടങ്ങിൽ ഇന്ത്യയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്ത് അവർ പ്രസംഗിച്ചു. ആ പ്രസംഗം ഇന്ത്യൻ വനിതകളുടെ പ്രാധാന്യം ലോകത്തിന് മുന്നിൽ അവതരിപ്പിച്ച നിമിഷമായിരുന്നു. ലോകത്തിന്റെ മുന്നിൽ, ഒരു വനിതയായെത്തി ഇന്ത്യയുടെ മൂല്യങ്ങളെ പകർന്നു നൽകിയത് ഏറെ പ്രധാനപ്പെട്ട സംഭവമായി മാറി.

രാജ്യസഭയിലുടനീളം അവർ സ്ത്രീശാക്തീകരണ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ സജീവമായി. സ്ത്രീകളുടെ വിദ്യാഭ്യാസം, തൊഴിൽ, അവകാശങ്ങൾ എന്നിവയുടെ സംരക്ഷണം, സമൂഹത്തിൽ അവരെ അംഗീകരിക്കുക – ഇവയായിരുന്നു ലക്ഷ്മി എൻ. മേനോന്റെ മുഖ്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾ. അവരുടെ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശത്തിൽ അനേകം സ്ത്രീകൾ സ്വയം തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാൻ, സാമ്പത്തികമായി സ്വതന്ത്രമാകാൻ തുടങ്ങിയപ്പോഴാണ് സമൂഹം ഒരു പുതിയ മുഖം കണ്ടത്.

രാഷ്ട്രീയജീവിതം അവസാനിച്ചതിനുശേഷവും അവർ സാമൂഹ്യ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ സജീവമാ യി. സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങൾ, വിദ്യാഭ്യാസം, സാമൂഹിക നീതി എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവർത്തനങ്ങൾ അവർ തുടർന്നു. സ്ത്രീകളുടെ ജീവിതത്തിൽ മാറ്റം വരുത്താനും, അവരെ ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകാനും അവർ നേതൃത്വം നൽകി.

1957-ൽ അവർക്ക് പദ്മഭൂഷൺ ലഭിച്ചു. ഇത് അവരുടെ സേവനങ്ങളെ അംഗീകരിച്ച ഒരു വലിയ അംഗീകാരമായിരുന്നു.
1994 നവംബർ 30 നു തന്റെ 95 ആം വയസ്സിൽ അവർ ഈ ലോകത്തോട് വിടപറഞ്ഞു